خورشيد شرق

مشخصات كتاب

خورشيد شرق (ولادت امام رضا عليه السلام)

نويسنده: جليلي همداني، قاسم

[به نقل از مجله گلبرگ شماره 69 - آذر 1384]

موضوع: الهيات و معارف اسلامي

آذر 1384

اشاره

يازدهم ذي القعده، سالروز ميلاد با بركت پيشواي هشتم، خورشيد تابان آسمان پرنور ايران، غريب آشنا، نگين خراسان، شهد شيرين مشهد، حضرت امام رضا عليه السلام است. در اين روز ديدگاه رنجور و خسته امام موسي بن جعفر عليه السلام، به چهره ي دلربا و جمال نوراني فرزند نو رسيده اش روشن شد و صبح سپيد را از پس پرده شب تاريك نويد داد. در روز جشن و سرور اهل بيت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم سر بر آستان باعظمت حضرتش مي ساييم و ذرات غبار حرم پاكش را توتياي چشمان خود مي كنيم.

امام رضا عليه السلام در يك نگاه

وجود مقدس امام رضا عليه السلام در سال شهادت جد بزرگوار خود امام صادق عليه السلام به دنيا آمد. ايشان در دامن پرمهر و محبت پدر و مادر پاك دامن خود، مراحل رشد و شكوفايي جسمي و روحي را پشت سر گذاشت. امام رضا عليه السلام مدت 35 سال از امامت پدر بزرگوار خود را درك كرد و از محضر نوراني حضرتش بهره مند شد. آن حضرت از 35 سالگي امامت امت اسلامي را به عهده گرفت و در 55 سالگي به شهادت رسيد.

ازدواج

تاريخ ازدواج امام رضا عليه السلام به درستي معلوم نيست ولي همسر گرامي حضرت، سَبِيكَةُ يا خَيزُرَان، از زنان با فضيلت عصر خود بود. در عظمت شأن و مقام ايشان همين بس كه امام كاظم عليه السلام به يزيدِ سَلِيط امر كرد سلام حضرت را به ايشان برساند. نيز امام جواد عليه السلام تنها فرزند امام رضا عليه السلام از ايشان متولد شده است.

موقعيت امام عليه السلام در مدينه

امام رضا عليه السلام، هفده سال از امامت بيست ساله خود را در شهر مدينه و در كنار اهل بيت خود سپري و از آنجا امت اسلامي را رهبري و هدايت كرد. حضرت، شاگردان پدر را به دور خود جمع كرده، به تدريس و تكميل حوزه علميه جد بزرگوارش امام صادق عليه السلام پرداخت و در اين راستا، گام هاي استواري برداشت. موقعيت امام رضا عليه السلام در مدينه، همه دانشمندان و شخصيت هاي سياسي و اجتماعي حجاز را تحت الشعاع قرار داده بود. ايشان در تمام شئون مادي و معنوي، پناهگاه و مرجعي براي مردم به شمار مي آمد وجود مقدس امام رضا عليه السلام خود در اين باره به مأمون فرمود:

«اينكه من در اينجا وليعهد شده ام، از نظرم هيچ بر موقعيتم نيفزوده است؛ زيرا من در مدينه، در جايگاهي بودم كه نامه ام به مشرق و مغرب حكومت اسلامي مي رفت. در آنجا هيچ كس عزيزتر از من بود و هر كس حاجتي داشت، آن را از من مي طلبيد و من هم تا حد توان نيازهاي نيازمندان را تأمين مي كردم.»

عصر هارون

امام رضا عليه السلام پس از شهادت پدر بزرگوار خود، در سال 183 قمري، به امامت رسيد. مدت امامت ايشان بيست سال بود كه ده سال از آن در دوران هارون الرشيد گذشت. اين مدت، دوران آزادي نسبي فعاليت هاي فرهنگي و علمي امام رضا عليه السلام به شمار مي رود؛ زيرا هارون در اين مدت چندان با حضرت كاري نداشت و ايشان آزادانه به فعاليت هاي خود ادامه مي داد. امام رضا عليه السلام، در اين دوره توانست شاگرداني را تربيت و علوم و معارف اسلامي را توسعه دهد. مهم ترين علت كاهش فشار از طرف هارون، نگراني وي